ΘΕΟΨΙΑ

.

Αν τοποθετήσεις το θερμόμετρο στη μασχάλη του ψηφιοποιημένου κόσμου αντιλαμβάνεσαι αμέσως πως ο «πυρετός του αρχείου» έχει ανέβει πολύ περισσότερο από τότε που ο Ντεριντά έκανε την περίφημη διάλεξή του στο Λονδίνο πριν 30 χρόνια. Ενδεικτικά, από τότε, η Βιβλιοθήκη της Βουλής, μέσω της ομάδας μικροφωτογράφησής της έχει ψηφιοποιήσει αρκετούς τόνους ελληνικών εφημερίδων και περιοδικών του 19ου – 20ου αιώνα «προκειμένου να τα διαφυλάξει από τη φθορά του χρόνου», δημιουργώντας ένα από τα σημαντικότερα ψηφιοποιημένα αρχεια, που καλύπτουν καθημερινά τις ανάγκες πάσης φύσεως ερευνητών. 

Άλλωστε, κι η έκθεση που παρουσιάζουμε, προέκυψε αποκλειστικά μέσα από το ψηφιοποιημένο υλικό της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Μόνο που στη δική μας περίπτωση εκτρέψαμε τις παραμέτρους και διαπράξαμε μιαν αντιστροφή: το ερευνητικά ωφέλιμο για εμάς δεν είναι το κείμενο πάνω στο έγγραφο αλλά αυτό ακριβώς που απουσιάζει.

Κι αυτό γιατί πάρα πολύ συχνά, κατά την διαδικασία της ψηφιοποίησης του ντοκουμέντου, ένα νέφος γεννιέται από το πουθενά και απαγορεύει την ανοικοδόμηση της πληροφορίας. Τι ακριβώς συμβαίνει; Ένα σκουπίδι έχει εισχωρήσει στο μικροφίλμ. Ή κάποια περιθώρια των φύλλων τσακίζουν. Ή κάποια ποντικοφαγώματα από το παρελθόν του τεκμηρίου υπονομεύουν την ανάγνωση. Ένα αλλόκοτο σκοτάδι εμφανίζεται ανεξήγητα, διαρρέει από τα χάσματα του χρόνου και φτιάχνει τοπία αβυσσαλέου υπερρεαλισμού, που παραπέμπουν σε μια μικροβιολογία της ιστορίας και μοιάζουν με ακτινογραφίες για αφροδίσια νοσήματα ή θυμίζουν υπερηχογραφήματα στην κοιλιά της Θεοτόκου. Άλλοτε φτιάχνουν συναστρίες ενός παράξενου νυχτερινού ουρανού που σε καλεί να τον διαβάσεις σαν τον αστρολογικό χάρτη του Λεβιάθαν.

Σε αυτες τις αινιγματικές ζώνες θα εστιάσουμε, στα διάκενα που δημιουργούνται κατά την ψηφιοποίηση του χαρτιού, στις ρωγμές της τεχνολογικής μετάβασης, εκεί που τα φωτόνια της τυχαιότητας αποκτούν ψήγματα συνείδησης, παρακούν τις εντολές, εκρήγνυνται, και αποκρύβουν πολύτιμες πληροφορίες του παρελθόντος.

Ανιχνεύουμε ενδελεχώς τα μεταφυσικά σημάδια που ξεπηδούν, αντιμετωπίζοντάς τα όχι ως απορρίμματα ή αστοχίες μα ως κάτι βαθύτατα οργανικό, ως ερμητικές συμβολικές μεταπληροφορίες, ως πηγή θεοψίας. Βουτάμε μέσα σε αυτές τις ανεξιχνίαστες ζώνες, θεωρώντας τες κρύπτες συμπυκνωμένης αλήθειας, που μεταδίδουν σε εμάς το «αφοριστέον», αυτό που ο συστημικός λόγος κάθε εποχής πάσχει να αποβάλλει. Άλλωστε, μεγάλο μέρος αυτών των κρυπτών εντοπίζονται στα περιθώρια των σκαναρισμένων σελίδων, στα άκρα του κοινωνικού προτσές, στις φυγόκεντρες ζώνες, στις κλειδώσεις της έντυπης ύπαρξης.

ο στρατιώτης που κατουρά στα παγωμένα σύνορα της ιστορικής συνείδησης

Ζούμε στον πιο σπουδαγμένο κόσμο που έχει ποτέ υπάρξει τη στιγμή που η ανθρωπότητα διάγει το πιο ανέλπιδο παρόν από καταβολής της. Η γιγάντωση της γνώσης δεν έχει αποφέρει καρπούς, η αρρωστογονία είναι διάχυτη και ο ζόφος καραδοκεί σε κάθε γωνιά του 21ου αιώνα. Η αρχειακή έρευνα και το ταξίδι στο φως όσο περισσότερο φτάνει στις πηγές και βαθαίνει τόσο η γνώση φαίνεται να επιστρέφει σε ένα σκοτάδι αρχέγονο και καταγωγικό, γεμάτο με δυσερμήνευτα ιερογλυφικά και γλωσσικά στίγματα. Ίσως γιατί είναι αδύνατον να ξεφύγεις από την μυθολογική και αυθεντική ρίζα του «Αρχείου»: την Αρχή δηλαδή, την Έναρξη. Ιδού η Νυξ, η γεννημένη από το Χάος και η περήφανη αδελφή του Ερέβους.

.

Σκοτεινή ύλη. 
Το αρχείο του Κακού. 
Καλώς ήλθατε στο Γνόφο της Αγνωσίας.

.

Σ. Ρ.