1821 – 2021
ΔΙΑΚΟΣΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΖΟΦΟΥ
Δ Η Μ Ο Σ Ι Ο Κ Α Λ Ε Σ Μ Α
.
.
.
.
(και πολλά άλλα)
.
.
Δ Ι Α Δ Ι Κ Α Σ Ι Α
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Υπάρχουν κάποιες ιστορίες που δεν χωνεύει η Ιστορία. Τις ρίχνει άρον άρον μέσα στο χωνευτήρι, ακατάτακτες κι ακατανόμαστες, γιατί δεν εξυπηρετούν κανέναν. Μα δεν είμαστε από την μεριά αυτής της Ιστορίας. Δεν ανήκουμε στον πολιτισμό της σκοπιμότητας. Το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο Αθηνών πράττει μια εκ βαθέων ανασκαφή στους ανειδίκευτους νεκρούς του τόπου των δύο προηγούμενων αιώνων. Τους καθιστά πρωταγωνιστές για μια στιγμή και χωρίς διάθεση ηρωοποίησης ανασύρει από τη λήθη τα «Ύστατα Χαίρε» της ζωής τους, συγκροτώντας έτσι μια επιθανάτια βάση δεδομένων, ένα κειμενικό corpus mortis. Κάποια σημειώματα συγκινούν ή απελπίζουν με την αλήθεια τους, άλλα σου προκαλούν ένα πικρό μειδίαμα ενώ κάποια συγκλονίζουν καθώς διαπλατύνουν αγρίως τα όρια της λογοτεχνίας. Όλα πάντως μαρτυρούν κάτι που μας αφορά για τα καλά, ειδικά τούτες τις μέρες που η υπέρογκη πρόοδος ξεγεννά υπέρογκα αδιέξοδα. Γιατί τα πληγωμένα σώματά τους μοιάζουν με ξαπλωμένα μανιφέστα μιας διαπροσωπικής ελευθερίας που επιτίθενται στις κοινωνίες του στίγματος, της κανονικότητας, της εντολής, της τρέχουσας ηθικής, της επίκαιρης αλήθειας. Με λίγα λόγια, επιτίθενται σε όλα αυτά τα ζοφερά χαρακτηριστικά τα οποία για χρόνια ριζώνουν στην ελληνική κοινωνία και σαν δηλητηριώδεις κισσοί γραπώνουν οτιδήποτε τολμά να εκφράσει μια διάθεση για ριζική αλλαγή του παραδείγματος.
«Γιώργο μου,
δεν μπορώ να βαστάξω πλέον. Το μαρτύριό μου είναι μεγάλο. Πεθαίνω για να μη γίνω το κορίτσι του δρόμου [..]»
Οδός Ιπποκράτους 48, Αθήνα
18 Ιουλίου 1918
«Επί του σταυρού μου να γράψετε τα εξής: εδώ κοιμάται ο Αλβέρτος Μακράκος ετών 21, ο οποίος έκοψε το νήμα της ζωής του με το αέρινο δρεπάνι του λευκού θανάτου»
Οδός Μιχαήλ Βόδα 50, Αθήνα
7 Ιουνίου 1929
«[…] ως μόνην χάριν ζητώ από τους δημοσιογράφους να δημοσιεύσουν ολόκληρον την επιστολήν μου και ίσως βρεθεί κανείς να με λυπηθεί για να μου ανάψει ένα μικρό κερί»
Θεσσαλονίκη, Σαράντα Εκκλησιές,
25 Απριλίου 1931
ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΥΘΥΝΗΣ
Κάθε επιστολή αυτόχειρα είναι μια ανάληψη ευθύνης προς δύο κατευθύνσεις. Αφενός ο νεκρός αναλαμβάνει την ευθύνη της πράξης του στο παρόν του. Αφετέρου, το ίδιο το παρόν αναλαμβάνει την ευθύνη των δικών του πράξεων ως προς την ιστορία.
Σε κάθε επιστολή που διαθέτουμε αντικρύζουμε έναν άνθρωπο να μας μεταβιβάζει το στίγμα της ζωής του μα και τον ανθρώπινο πολιτισμό να μεταβιβάζει ένα αποτύπωμα στην αιωνιότητα. Στη βάση αυτή, το ερευνητικό εγχείρημα του ΡΠΑ αίρει έναν αποκλεισμό. Καθιστά τον αυτόχειρα από απρόσωπο σε αντιπρόσωπο της κοινωνίας, του χαρίζει μια έδρα μέσα στο κοινοβούλιο της ανθρώπινης ύπαρξης ώστε επιτέλους να ακουστεί.
ΉΡΩΙΣΜΟΣ Ή ΔΕΙΛΙΑ;
Δεν είμαστε εδώ για να εκφέρουμε αξιολογικές κρίσεις. Το δίλημμα αυτό, στο οποίο με κάποιον τρόπο όλοι μας έχουμε εμπλακεί στους πόλους του, περισσότερο παγιδεύει τη σκέψη μας παρά την απελευθερώνει. Ούτε δειλοί ούτε και ήρωες. Διότι, πέρα από τους χαρακτηρισμούς που απαντούν στα ηθικοπλαστικά φορτία των εκάστοτε καιρών, οι αυτόχειρες κάτι θέλουν να μας πουν, ενδεχομένως να μας προειδοποιήσουν. Όσο συνεχίζουμε να το αρνούμαστε τόσο θα μένουμε αναλφάβητοι και καταδικασμένοι στη μερικότητα της ανθρώπινης φύσης.
.
Σαμσών Ρακάς
ετήσια ενημέρωση των εργασιών μας
με κατάληξη την Πνύκα τον Μάρτη του 2021
εδώ