ΑΠΑΝΤΗΣΙΟΛΟΓΙΟ
ΡΟΜΑΝΤΙΚΟΥ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 

(FAQ)

 

1. Γιατί ονομάζεται Ρομαντικό; 

Η μόνη πραγματικότητα, όπως έχει αποδειχθεί, είναι η υπέρβασή της. Το παρόν που βιώνουμε είναι μια ιστορική αλληλουχία υπερβάσεων των εκάστοτε γνώσεων κάποιων χιλιάδων παρελθόντων. Σε λίγο δεν θα υπάρχουμε ούτε εμείς ούτε και τα θέσφατά μας για χάρη των επόμενων. Κι όμως το παρόν μάς φανατίζει. Καταναλώνουμε στυλ. Μασουλάμε γνώση. Πληροφορίες. Γινόμαστε επίκαιροι. Τρωτοί. Και απερχόμαστε σπαταλημένοι και μωροί. Βέβαια, το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο δεν υπόσχεται κάποια μορφή αιώνιας ζωής. Απλώς πιστεύουμε πως υπάρχει ο τρόπος να μειώσουμε αισθητά τη διανοητική σπατάλη: αγγίζοντας τη γνώση συναισθηματικά. Ο ρομαντισμός απαντά. Είναι ο μόνος τρόπος που διασπά την έννοια του χρόνου γιατί μπορεί να συμπεριφερθεί φευγαλέα και αποσταγματικά μέσω των αιώνιων συναισθημάτων. Εξασφαλίζει τη διαχρονία μέσω της συναισθηματικής ένωσης των ζωντανών με τους νεκρούς, του παρελθόντος με τον μέλλοντα. Το δέος δεν έχει εποχή. Το αυθεντικό νιώσιμο είναι το μοναδικό αξιακό κριτήριο της ζωής. Ο ρομαντισμός είναι ο μόνος δρόμος που αναγνωρίζουμε για να υποψιαστούμε την ύπαρξή μας μέσα στο αλλόκοτο σύμπαν. Μόνο η υποψία υπάρχει άλλωστε. Η υποψία είναι η μοναδική διαδρομή κατανόησης. Ό,τι ευαγγελίζεται ατόφια την κατανόηση πρόκειται να ηττηθεί ολέθρια. Μεταχειριζόμαστε, λοιπόν, τούτη τη λέξη καθαρά εμβληματικά, και έξω από τα ερμηνευτικά πλαίσια της ιστορία της τέχνης. Ο ρομαντισμός, δηλαδή το σθένος της απολογικοποίησης, η ηδονή του φαντασιοκοπήματος, η γενεσιουργός μειοψηφία, η υπέρβαση ως τέχνη της αποτυχίας, η καλλιέργεια του οραματικού εδάφους, η μεταφυσική πίστη στο ανεπανάληπτο, υπήρχε ως τάση από πάντα, όποιον ορισμό κι αν λάμβανε. Κι ακόμη πιο πίσω. Η ίδια η ζωή είναι ένα τρομακτικά ρομαντικό δημιούργημα. Είναι σφαλερή η αντίληψη περί της μηδενιστικής συμπεριφοράς της φύσης. Τα πάντα πηγάζουν από την ομορφιά. Μια πέτρα είναι αποφατική. Το φρύγανο δεν είναι ασχημότερο του κυκλάμινου. Ακόμη κι ο θάνατος θάλλει. Το γύρω μας είναι χυμένη ομορφιά. Η ύπαρξη αρκεί. Το παν μόνο ποιητικά μπορεί να συλληφθεί. Αυτό μονάχα πιστεύει ο ρομαντισμός μας. Πως κάθε παρόν κάνει καθημερινά πογκρόμ στο μέλλον. Μα πάντα κάτι θα ξεγλιστρά και θα διασώζεται μέσα από τα πνευματικά μας άσυλα.


2. Γιατί αποκαλείται Πανεπιστήμιο; 

Η απόρριψη κάποιων παραδοσιακών πρακτικών που έχουν ριζώσει μέσα μας ενδέχεται να δημιουργήσει ίχνη αντιπαλότητας. Δεν θέλουμε να παρεξηγηθούμε. Καταρχάς δεν πρόκειται περί απόρριψης, αλλά περί υγιούς ανταγωνισμού, αν όχι αλληλοσυμπλήρωσης. Επίσης, τα λεγόμενά μας επ’ ουδενί δεν στρέφονται ενάντια σε συγκεκριμένους ανθρώπους παρά μόνο σε έναν συγκεκριμένο μηχανισμό που μας συμπεριλαμβάνει όλους και όλες. Αν επιλέγουμε, λοιπόν, την χρήση του όρου «Πανεπιστήμιο» το κάνουμε όχι γιατί θέλουμε να καταλάβουμε τη θέση κάποιου πανεπιστημιακού ιδρύματος ούτε γιατί ζηλέψαμε την υπόστασή του. Θέλουμε απλώς να αναρωτηθούμε δυνατά: πώς κατασκευάζεται αρχικά ένα πανεπιστήμιο; τι είδους γνώση απαιτείται για να οριστεί ως τέτοιο; Και τι είναι αυτό που προσδίδει στη γνώση εγκυρότητα; Η εγκυρότητα από πού αντλεί την ορθότητά της; Ποιος την ελέγχει; Τι είναι αυτό που χρίζει έναν θεσμό ειδικό επί κάποιου θέματος; Δεν μπορεί να αναπτυχθεί γνώση εξωθεσμικά; Ο χρόνος θα το δείξει. Το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο είναι ένα πείραμα. Που δεν ζητάει την επαλήθευσή του. Πιστεύουμε ακράδαντα στη γνώση που πρεσβεύουμε. Προτάσσουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη έναντι στους καταναγκασμούς της μονόδρομης γνώσης. Αναζητούμε μια παιδαγωγική μη ανελικτική, έξω από το βάσανο της στείρας και αέναης αναζήτησης των επιστημονικών παραπομπών. Μας απασχολεί μια παιδαγωγική που προτάσσει το αισθητήριο του λυρισμού απέναντι στην λογική της κυριαρχίας.

 

3. Μπορώ να βρω δουλειά μετά; 

Η συμμετοχή σου στο Ρομαντικό Πανεπιστήμιο δεν θα σου αποφέρει κάποιο κρατικό πτυχίο. Κανένα θεσμικό πτυχίο δεν έχει την ικανότητα να αποδεσμευτεί από την υλική θέαση του κόσμου. Η ακεραιότητα της γνώσης κρίνεται στο κατά πόσο δεν μπορεί να γίνει αξιοποιήσιμη από τους κοινωνικούς μηχανισμούς. Εμείς θα προσπαθήσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τις έννοιες των ηθικών αξιών, αποδεσμεύοντας την αξιοπρέπεια από τα χαρτονομίσματα και πρεσβεύοντας μια γνώση μη αυτοματοποιημένη.

 

4. Τι είδους γνώση μου προσφέρεται;

Από τον 19ο αιώνα κι έπειτα, η έννοια της γνώσης έχει αποκτήσει ως πολιτισμική αξία διαστάσεις μυθολογικές στον αναπτυγμένο κόσμο. Ορδές φιλομαθών πολιτών της άγριας Δύσης προστρέχουν ως νέοι χρυσοθήρες σε ένα αδυσώπητο κυνήγι μιας χρυσής θεωρίας, που θα τους βοηθήσει να ερμηνεύσουν τον κόσμο γύρω τους. Ζούμε τους αιώνες της ερμηνείας οπότε και οι καλοθελητές πολλοί: απειράριθμες σελίδες γράφτηκαν για να χτίσουν μια θεωρία φιλοσοφική, πολιτική, κοινωνική, ψυχολογική, φυσική, γλωσσολογική, αρχιτεκτονική, ιστορική, καλλιτεχνική και τόσες άλλες. Κάποιες πέτυχαν ως προς την επιρροή τους, κάποιες απέτυχαν, κάποιες ξεπεράστηκαν, κάποιες μένουν να ξεπεραστούν, κάποιες άλλες για να έρθουν. Και τελικά; Με τόσο τεράστιο όγκο σελίδων γνώσης, που θα μπορούσε να καλύψει την επιφάνεια της γης είκοσι φορές, γιατί οι κοινωνίες μας έχουν φτάσει σε κατάσταση γενικευμένης απελπισίας;

Δεν δαιμονοποιούμε την κουλτούρα της γνώσης. Σε αρκετές εκφάνσεις της ζωής είναι υποβοηθητική. Δεν πρέπει όμως να την θεοποιούμε, ξεχνώντας πως ατενίζουμε τον πιο μορφωμένο κόσμο που έχει υπάρξει ποτέ πάνω σε μία ανθρωπότητα που διάγει το πιο ανέλπιδο παρόν από καταβολής κόσμου. Είμαστε αναγκασμένοι να αμφιβάλλουμε. Λοιπόν, το τι είπε ο Μαρξ και ο Βιτγκενστάιν είναι αξιοθαύμαστο. Η σκέψη του Φρόυντ είναι αξιοθαύμαστη εξίσου. Ο Μπένγιαμιν άγγιξε τα διανοητικά ακρότατα του 20ού αιώνα. Τι συμβαίνει όμως με μας; Θέλουμε απλώς να διαχειριζόμαστε τη γνώση; Να την υπηρετούμε; Μας αρκεί να λαμβάνουμε τις ιδέες εξωτερικά και διαμεσολαβημένα; Τι κάνουμε στο παρόν μας, στη θέα που κοιτούμε; την οποία ποτέ δεν αντίκρυσαν οι μεγάλοι διανοητές; Με ποιο δικαίωμα μας τσουβαλιάζει ο Λακάν σε μια θεωρία τη στιγμή που δεν έχει ιδέα για τον άνθρωπο που μας λείπει; πώς τολμούν όλοι να απαντούν στα βάσανά μας όταν δεν γνωρίζουν το ανοιχτό ρόδινο χρώμα που παίρνει ο Υμηττός το σούρουπο; Να γιατί είναι ιδέες άξιες στοχασμού μα συνάμα άτοπες, και ασώματες, αφού δεν έχουν την ικανότητα να προσαρμόσουν μέσα τους τα βιώματα του καθενός. Οπότε και σε αναγκάζουν να κατευθυνθείς εσύ προς τα εκεί, εκβιάζοντας την υποταγή της μοναδικότητάς σου, δημιουργώντας σου εν τέλει έναν πλασματικό εαυτό.

«Η αντικειμενικότητα συνοδεύει την απόλυτη εξουσία»

Φασμπίντερ

Η ουσιαστική γνώση πρέπει να συνάδει με την χαρά της γέννησής της, να παράγεται την ώρα που βιώνεται το παρόν. Αν κουβαλιέται από το παρελθόν μέσα σε πνευματικά σακιά καταντάει ένα στερεότυπο που εξυπηρετεί τους ετοιμόλογους, aka τις εγωπάθειες του καιρού, γεγονός που αφαιρεί τις κινητήριες και απελευθερωτικές δυνατότητες της εσωτερικής μας αμφιβολίας. Ό,τι συγκροτείται σε θεωρητική κατασκευή ή αξίωμα και αντιπροσωπεύει ένα άκαμπτο μοντέλο γνώσης είναι συναισθηματικά επιζήμιο και πρέπει να απολογικοποιηθεί. Συνεκδοχικά, η τυποποιημένη γνώση μετουσιώνεται σε ρητορεία, σε συγκεκαλυμμένο φανατισμό, και οδηγείται αργά ή γρήγορα σε δυστυχία. Ώστε έρχεται μια στιγμή που διαπιστώνεις πως έκανες λάθος και πως η σιδηρά σου ασπίδα δεν μπορεί να σε προστατεύσει, γιατί αποδείχτηκε πολύ αδύναμη, μια φλούδα λεπτή. Για στάσου. Μοιάζει με ταλαιπωρημένο ύφασμα. Ούτε για ύφασμα πρόκειται. Είναι ακόμη πιο λεπτό. Δεν υπάρχει καν. Πιάσε να δεις. Το δέρμα σου είναι; Έρχεται μια στιγμή που μένεις μόνος, γυμνός και απροστάτευτος. Έρχεται η στιγμή που κρυώνεις πολύ και καταλαβαίνεις πως το στήριγμά σου δεν βρίσκεται στις ιδέες της φιλοσοφίας, της πολιτικής, ή της ψυχολογίας. Έρχεται η στιγμή που πρέπει να πιστέψεις πως το δερμάτινό σου κάλυμμα είναι η μοναδική σου προστασία γιατί η γνώση βρίσκεται μέσα σου και κοχλάζει. Μιλάμε για τις ιδέες των συναισθημάτων που βρίσκονται εντός σου και αναζητούν τις κατάλληλες συνθήκες για να συγκροτηθούν σε νόημα που απαντά. Τις συνθήκες αυτές, που είναι στο χέρι μας να τις καλλιεργήσουμε, τις εντοπίζουμε στον πρώτο άξονα της μεθόδου μας: στην πράξη του φιλοσοφικού ρεμβασμού.

«εξέγερση θα πει το ρόδο να κοιτάς
μέχρι να σου θρυμματιστούν τα μάτια»

Αλεχάνδρα Πισαρνίκ

5. Τι είναι ο φιλοσοφικός ρεμβασμός;

Ο φιλοσοφικός ρεμβασμός, ο πιο κεντρικός από τους τρεις άξονες της μεθόδου, είναι μια έννοια κλειδί για το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο. Ο χαρακτήρας της είναι περιπατητικός και εκκινεί από την ποιητική εμψύχωση του εαυτού καταλήγοντας στην ποιητική πρόσληψη της ιστορίας. Στόχος της είναι η αναζήτηση των συναισθηματικών ιδεών που έπονται της θεωρητικής ιστορίας. Είναι πολύτιμες και γενεσιουργές ιδέες που εφορμούν από το ρεμβαστικό συναίσθημα, και βρίσκονται υπό την επήρεια του νιωσίματος. Γεννιούνται από εμάς τους ίδιους. Αφορούν μόνο εμάς. Αναδύονται από εμάς κατά τη διάρκεια βαθιάς παρατήρησης. Να κατανοήσεις το πολλαπλό παρόν σου συναισθηματικά, να μεταμορφώσεις αδιάψευστα τον λογικό κόσμο σε ποίηση, να συλλάβεις το προτσές σε ποιητικό σχήμα, είναι η αναντίρρητη κατάκτηση των ιδεών. Η βίωση της γνώσης σφραγίζεται στη μεταφορά της στον κόσμο της παρομοίωσης. Όποια γνώση δεν δύναται να γίνει παρομοίωση είναι γνώση αχρείαστη. Η ποιητική σκέψη είναι ο αφέτης που πυροβολεί και θέτει σε κίνηση τα πεδία των επιστημών.

Κάθε θεωρητική κατασκευή είναι περιττή αν δεν μπορεί να βρει έκφραση στον φυσικό κόσμο, ο οποίος σε μας γίνεται κατανοητός ως ένα ιερό πεδίο εξάσκησης της φαντασίας μας. Η έννοια του φιλοσοφικού ρεμβασμού ελέγχεται από ένα υπερπέραν υποψιών που καλούν να γεννηθούν. Κάθε υποψία είναι γνώση υπαρκτή στο βαθμό που κινητοποιεί τον υποψιασμένο να αισθανθεί την έκσταση. Η διάψευση της υποψίας ανοίγει τον δρόμο μιας νέας υποψίας, μιας νέας εκδοχής. Το κρίσιμο παιχνίδι της εκδοχολογίας φαντάζει ατέλειωτο. Η λογική δεν ελέγχει την διαδικασία στο βαθμό που η διαίσθηση επιμένει να ποντάρει. Άλλωστε αλήθεια δεν υπάρχει στο μέτρο που το ψέμα δεν είναι περισσότερο επιζήμιο.

«ό,τι νικήσαμε στον πολιτισμό το χάσαμε στην ύπαρξη»

Η αλήθεια μοιάζει με τα παιχνιδάκια των μικρών παιδιών: τα βαριούνται σύντομα, επιζητούν ένα νέο παιχνίδι που θα τα συνεπάρει. Κάθε παιχνίδι ξεπερνιέται γιατί ακριβώς η συναισθηματική του ιδέα κατακτιέται. Το νέο παιχνίδι, η νέα αλήθεια, θα φέρει μια νέα πρόκληση. Ένα νέο δόξασμα του παρόντος. Μέχρι που θα εκπέσει κι αυτό σε μια πρακτική ρουτίνας. Εδώ, η επιθυμία ενός νέου παιχνιδιού παύει να αποτελεί αντικείμενο κατάκτησης. Γινόμαστε εμείς το παιχνίδι. Φτιάχνουμε τους κανόνες από μόνοι μας. Αποϋλικοποιούμε τις επιθυμίες μας. Πειθαρχούμε τον συναισθηματικό μας κόσμο, αξιολογούμε τον αυθορμητισμό, κατακτώντας τα σύνεργα που συνοδεύουν την διαδικασία της έμπνευσης. Για το ποια είναι αυτή, είναι ζήτημα δικό σου. Γι’ αυτό και η γνώση που πρεσβεύουμε δεν βασίζεται σε τετελεσμένα εγχειρίδια. Ούτε βρίσκεται κάπου καλά κρυμμένη. Για την ακρίβεια δεν υπάρχει καν γνώση να μεταβιβάσουμε και δεν επιθυμούμε άλλους σωτήρες στη ζωή μας. Μόνος μας εαυτός, η καλλιέργεια της εμπιστοσύνης μας σε αυτόν. Μόνη μας γνώση, η ποιητική πρόσληψη του κόσμου. Μόνος μας σύμμαχος ο απροσδόκητος ρεμβασμός. Μόνη μας βεβαιότητα, η υποψία.

 

6. Γιατί είναι απαραίτητος ο φιλοσοφικός ρεμβασμός;

Ο Άγγελος Σικελιανός σε ένα ποίημά του είχε συλλάβει και αναφερθεί στη γεγονοτική στιγμή που ένα αεράκι πέφτει ξαφνικά στον κάμπο και από το απαλό τρίχωμα του προβάτου καθαρίζεται η βρωμιά του. Αυτή είναι μια εικόνα εγγενής στη φύση, έμφυτη, απολύτως κατανοητή και απλοϊκή για την ύπαρξή της. Αυτή η απλοϊκότητα έχει αναχθεί σε πολυπλοκότητα, αν όχι αορατότητα, για τον άνθρωπο των ημερών μας διότι απώλεσε την ποιότητα του βλέμματός του. Οι συνθήκες της ζωής του υποβάθμισαν την έννοια της παρατήρησης. Λιγόστευσαν τα αντανακλαστικά της εμπειρίας. Οι αισθήσεις έχουν ατονήσει, έχουν απονεκρωθεί, αγνοούμε τις λεπτομέρειες που μας περιβάλλουν. Οτιδήποτε δεν έχει ένα αντίκρυσμα χρηστικό υποβιβάστηκε από την κυρίαρχη ηθική σε ευτέλεια, σε ρομαντισμό, σε ευθυνοφοβία ακόμη. Έτσι ο στοχασμός μας έγινε σχεδόν αφύσικος, μηχανοποιημένος, τουριστικός. Θάλασσα, ηλιοβασίλεμα και φεγγαράδα. Δεν πάει παραπέρα ο ρεμβασμός. Ας προσπαθήσουμε να τον ξεθαρρέψουμε, να τον τονώσουμε, να τον κάνουμε πιο αιχμηρό, οραματικό, φαρμακερό. 

Και πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε: η έννοια του ρεμβασμού δεν βρίσκεται σε εξάρτηση με αυτό που αποκαλούμε ομορφιά, καθότι μπορεί να γίνει καθοριστικός και γενεσιουργός σε οποιαδήποτε θέα κι αν αντικρύζει. Συχνά, όσο πιο περιορισμένο το εύρος της θέας, τόσο περισσότερο φαρμακερός μπορεί να γίνει. Πολλά έχει να μας πει γι΄αυτό ο Λεοπάρντι. Και ο απόηχός του, ο Πεσσόα. Άλλες φορές, πιο προοδευμένες, δεν απαιτεί ούτε καν τα μάτια μας ανοιχτά. Θέλουμε να διεισδύσουμε στα πολλαπλά στρώματα της πραγματικότητας, να αναζητήσουμε ίχνη, να φτάσουμε σε ένα καινούργιο ξέφωτο. Για να γίνουμε πιο παραδειγματικοί όσον αφορά τον ρεμβασμό, δεν ενδιαφερόμαστε για τα γραφικά πόμολα των νεοκλασικών σπιτιών της οδού Πατησίων. Θέλουμε να χτυπήσουμε τα πόμολα, να δούμε την πόρτα να ανοίγει, επιθυμούμε να κατοικήσουμε μια νέα προσωπική, συναισθηματική γνώση απαντώντας σε ερωτήματα που δεν έχουν ακόμη τεθεί.

 

7. Μπορείς να μου δώσεις ένα παράδειγμα φιλοσοφικού ρεμβασμού;

Η συγγραφή ενός νεόκοπου λεξικού που θα καταπιαστεί σε επίπεδο ορισμών με την συγγραφή και την κατάθεση νέων συναισθημάτων που προκύπτουν μέσα από τις πρακτικές μας. Η ποιότητα της διεισδυτικής παρατήρησης/περιπλάνησης σε συνδυασμό με το απροσδόκητο άφημα στο ποιητικό βάθος φιλοδοξούμε να μας γεννήσει τις προϋποθέσεις ενός συναισθηματικού στοχασμού προς τα μέσα μας. Με τον τρόπο αυτό θα τολμήσουμε μια αισθητή λεκτική ανανέωση στην περιορισμένη και βασική γκάμα των υπαρχόντων συναισθημάτων, των οποίων οι λέξεις από την φθορά τους έχουν χάσει τα συγκινητικά τους φορτία. Φυσικά το συγκεκριμένο εγχείρημα εκκινεί από ένα λογοτεχνικό παιχνίδισμα το οποίο όμως θα στηρίζεται σε στοιχεία πραγματολογικά και μένει να κριθεί αν ο αποδραστικός ρεμβασμός που ευαγγελιζόμαστε ενέχει χρησιμότητα τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Μένει να κριθεί αν έχει την ικανότητα να βελτιώσει την έκφραση του παροντικού μας λόγου.

8. Ποιοι είναι οι άλλοι δύο άξονες της μεθόδου;

Αφενός οι διερευνητικές και καινοτόμες ασκήσεις γραφής που βρίσκονται έξω από τα παραδοσιακά πεδία διδασκαλίας, αφετέρου οι καινοτόμες ιστορικές μελέτες που θα εκπονήσουμε αδιαμεσολάβητα, μαθαίνοντας να ανιχνεύουμε τις ίδιες τις πηγές. Εξυπακούεται πως τα όρια και των τριών αξόνων είναι ρευστά και αλληλοεπηρεάζονται διαρκώς.

 

9. Γιατί οι ασκήσεις γραφής σας αποκαλούνται καινοτόμες;

Γιατί βασίζονται σε έναν πειραματισμό που δεν θέλει να διατρανώσει την διαφορετικότητά του. Μας ενδιαφέρει το έκκεντρο και όχι το εκκεντρικό. Συνεκδοχικά, ο πειραματισμός δεν αποτελεί αυτοσκοπό, ούτε ενδιαφερόμαστε για την παραγωγή μιας αυτόματης γραφής ή κάτι παρόμοιο. Ο πειραματισμός έγκειται στην κατασκευή ενός άμοιαστου συγγραφικού περιβάλλοντος το οποίο θα ασκεί την κατάλληλη επιρροή για την απελευθέρωση των έμπνεων δυνατοτήτων του υποκειμένου. Το ποιητικό παραγόμενο ελέγχεται τόσο από τον στοχασμό του συγγραφέα όσο και από το περιβάλλον που ασκεί τον μαγνητισμό του. Δουλειά μας είναι να παράξουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την χειραφέτηση της έμπνευσης και την αναβάθμιση της φαντασίας. Ακόμη και η αναλαμπή μιας ποιητικής ιδέας ή η λεγόμενη ξαφνική σκέψη που σε βρίσκει κατακέφαλα βρίσκεται σε συνάρτηση με το περιβάλλον στο οποίο τοποθετείσαι, με τη θέα που αντίκρυσες λίγο πριν, με τη σημειολογία της γεωγραφίας. Δεν μας απασχολούν οι κατευθύνσεις που παίρνει η έμπνευσή σου παρά μόνο η αυτοκυριαρχία σου πάνω σε αυτήν, όποια και αν είναι, απ’ όπου κι αν αντλεί τις θεματικές της. Η ποίηση είναι η φυσική επιστήμη που μελετά το θαύμα. Ας διεισδύσουμε. Εκεί που η έκσταση κάνει χειραψία με την πειθαρχία γεννιέται η δυναμική ποίηση.

10. Μπορείς να μου δώσεις ένα παράδειγμα συγγραφικής εξάσκησης;

Συγγραφή ζωγραφικών ποιημάτων. Τα ονομάζουμε έτσι γιατί θα παράγονται κοιτώντας ένα γυμνό μοντέλο στο χώρο.


11. Ο τρίτος άξονας της μεθόδου ποιος είναι;

Τον έχουμε ονομάσει «Θέμεθλα» και είναι ιστορικών αναφορών. Τον θεωρούμε απαραίτητο γιατί η έμπνευση δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια διαδικασία παγώματος του ιστορικού χρόνου και μιας στιγμιαίας αποτύπωσης της κοινωνικής γεωγραφίας που μας περικλείει. Για να αποθανατιστεί λεκτικά ο ιστορικός χρόνος χρειάζεται ο δημιουργός μια απόσταση από αυτόν, να βγει στιγμιαία εκτός της ιστορικής του ζώνης έτσι ώστε να την παρατηρήσει εν ολοκληρία, όπως ακριβώς συμβαίνει με το νέφος των Αθηνών, που όταν είσαι εντός του απλώς το αισθάνεσαι, μα γίνεται εικόνα απτή και συμπαγής ως πέπλο θανάτου όταν το αντικρύζεις από τα βουνά της Σαλαμίνας. Την στιγμή που βρίσκεσαι μέσα στην κοινωνία θα καταφέρεις να αποτυπώσεις πειθήνια στο χαρτί σου μια επίκαιρη αυτοαναφορά. Βγαίνοντας από αυτήν την προσωρινότητα, και κουβαλώντας πάντα το βίωμά σου, δημιουργείς το μοναδικό κι η αναφορά σου βρίσκεται υπό την κρίση των εποχών. Η ανιστορική ποίηση δεν ζει πάνω από τρεις γενιές. Το βάθος της έμπνευσης, όσο αφαιρετικά κι αν εκφράζεται, ελέγχεται διαρκώς και βρίσκεται σε εξάρτηση με το μέγεθος της ιστορικής θέας που έχεις υπό την εποπτεία σου. Ο ακρογωνιαίος λίθος οφείλει να έχει γνώση όλου του οικοδομήματος. Πώς όμως μπορεί να ελεγχθεί ένας τόσο τεράστιος όγκος πληροφοριών που μορφοποιεί την ιστορία, έστω κι αν στην δικιά μας περίπτωση ο όρος ιστορία περιορίζεται στην ιστορία των τεχνών; Δεν μπορεί και ούτε αποτελεί σκοπό μας. Αντιθέτως, η αγνόηση αυτών των λεπτομερειών είναι που μας ενδιαφέρει. Μέσω του ξεπεράσματος της πληροφοριακής και εγκυκλοπαιδικής ιστορίας θα γνωρίσουμε την πραγματική ιστορία. Η αμφιβολία για την παραδοσιακή ιστορία με τρόπο εμπεριστατωμένο και έκκεντρο είναι το πέρασμα στην πολυπόθητη εποπτεία του ιστορικού γίγνεσθαι.

Δεν είναι εύκολο να βρεθούν τα περάσματα που οδηγούν έξω από την ιστορία και σε λυτρώνουν από τα στερεότυπα της επίκαιρης σκέψης. Σκοπός μας είναι να καλλιεργήσουμε αυτά τα περάσματα, να τα οικειοποιηθούμε, ακόμη και να τα γεννήσουμε αν χρειαστεί. Πρόκειται για περάσματα που οι ιστορικοί δεν επιθυμούν να τα διασχίσουν ή, για να το πούμε ευγενικά, κάνουνε τα στραβά μάτια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ, για την δικιά μας γεωγραφία, στέκει το εγχείρημα της Αυτόνομης Σχολής Καλών Τεχνών το 1890 στην περιοχή των Εξαρχείων, το οποίο δεν έχει απασχολήσει ούτε έναν ιστορικό του τόπου μας. Ανάλογα παραδείγματα στρεβλής αντιμετώπισης της ιστορίας υπάρχουν πολλά («αυτό που φανερώνουμε είναι κρύπτη» λέει ο Ν. Καρούζος) και σε αρκετά από αυτά θα επιχειρηθεί η ανασύστασή τους από εμάς, μελετώντας τις ίδιες τις πρωτογενείς πηγές. Η πρόσβαση και η μελέτη αυτών των πηγών σηματοδοτούν τα Θέμεθλα της αυτομόρφωσης, που οδηγούν στην δομημένη προσέγγιση της διεπιστημονικότητας, και αποτελούν την πρωταρχική πηγή της έμπνευσης, εκεί απ’ όπου αναβλύζει το ατσάλι που θα σε θωρακίσει έναντι μιας καθημερινότητας προπαγανδιστικής που λατρεύει τη λήθη.

«Οι εξουσίες θέλουν να διαβάζουμε την ιστορία,
όχι να τη γράφουμε»

 

12. Θα πρέπει να εκπονήσω κάποια μελέτη;

Προς τη λήξη της μεθόδου ο κάθε συμμετέχοντας θα καταθέτει στο Ρομαντικό Πανεπιστήμιο ένα μεστό κείμενο δοκιμιακού χαρακτήρα, που θα αφορά τα αποτελέσματα της προωθητικής έρευνας που θα έχει επιλέξει ύστερα από συζήτηση και συνεννόηση μαζί μας. Το πόνημα αυτό θα χρησιμεύει ως ένα καινούργιο πεδίο γνώσης και αυτομόρφωσης για τους επόμενους συμμετέχοντες, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια ιδιόχειρη και αλληλοδιδακτική βιβλιοθήκη στο Πανεπιστήμιό μας.

Αντί για την εκπόνηση προσωπικής εργασίας προσφέρεται η δυνατότητα συμμετοχής σε μία έρευνα συλλογικού χαρακτήρα, η στοιχειοθεσία της οποίας προϋποθέτει ομαδική δουλειά.

Ως πρώτη συλλογική και κατεπείγουσα εργασία ορίζεται από το Πανεπιστήμιο η εξής:

Από το αντάρτικο πόλης ως τα διαγγέλματα του Πρωθυπουργού:
η εργαλειοποίηση του ποιητικού λόγου στην ελληνική δημόσια σφαίρα.

 

13. Γιατί χρησιμοποιείται όλη την ώρα πληθυντικός;

Ένας άνθρωπος κρύβεται πίσω από το εγχείρημα του Ρομαντικού Πανεπιστήμιου. Ονομάζομαι Σαμσών Ρακάς. Ο πληθυντικός απαντάει στον τρόπο λειτουργίας της μεθόδου που προτείνω. Μόνο μια μαγιά μπορώ να συνεισφέρω άλλωστε. Η γνώση που θα ζυμωθεί από την μαγιά αυτήν εξαρτάται από την μοναδικότητα της συνδιαλλαγής και συνύπαρξης με τον κάθε συμμετέχοντα. Η εκμάθηση των συναισθηματικών ιδεών, η αυτονόμηση της φαντασίας μας, η πειθάρχηση των αισθήσεων, η ιστορική λανθάνουσα γνώση, και γενικότερα όλα τα ζητήματα που θα αναπτυχθούν απευθύνονται ισομερώς και ισόποσα και σε μένα τον ίδιο.

 

14. Θα υπάρχουν τμήματα;

Η μέθοδος είναι εξατομικευμένη. Στα αρχικά στάδιά της θα εξελίσσεται διαπροσωπικά, ανάμεσα σε μένα και τον συμμετέχοντα. Σύντομα, όταν οι συνθήκες κρίνονται ευνοϊκές και παραγωγικές, θα πραγματοποιείται σύζευξη με βάση είτε κριτήρια πνευματικής συγγένειας είτε δημιουργικής αντιλογίας, σχηματίζοντας οριστικές ομάδες των δύο ή τριών ατόμων. Σε κάποιες περιπτώσεις, μοναδικές ως προς την υλοποίησή τους, όπως για παράδειγμα η επίσκεψη στο «ξερονήσι των οστών» (εντός Αττικής) θα λειτουργούμε απολύτως ομαδικά και συγκεντρωτικά.

 

15. Τι διάρκεια φοίτησης έχει;

12 συνεχόμενοι μήνες (ή και διακεκομμένοι). Σύνολο 100 ώρες. Περίπου 3 ώρες κάθε δεκαήμερο (ή περίπου 5 ώρες κάθε δεκαπενθήμερο, αναλόγως τον προγραμματισμό μας).

 

16. Τι κόστος υπάρχει;

Το ζήτημα αυτό, απαραίτητο για την επιβίωση του εγχειρήματος, εξαρτάται από τις οικονομικές σου δυνατότητες και συναρτάται με κριτήρια εισοδηματικά. Από την άλλη δεν μας αφορά η φορολογική σου δήλωση οπότε και το κόστος της φοίτησης δεν μπορεί παρά να βασίζεται στην ευθιξία του καθενός. Από εμάς, ως μίνιμουμ μηνιαία συνεισφορά ορίζεται το ποσό των 45 ευρώ και ως ιδανική μηνιαία συνεισφορά το ποσό των 90 ευρώ.

Αυτός ο ελαστικός τρόπος συνδιαλλαγής θα βρίσκεται πειραματικά σε ισχύ τον πρώτο καιρό και ενδέχεται να αυστηροποιηθεί αν δούμε πως διακυβεύεται η επιβίωση του εγχειρήματος.

 

17. Σε ποιους ανθρώπους απευθύνεται;

Σε όλα τα άτομα που κουβαλούν την αγωνία του παρόντος και επιζητούν μιαν αναμέτρηση έξω από τον παραδοσιακό στίβο της γνώσης. Η μέθοδος διαθέτει την δυνατότητα προσαρμογής της σε μικρές ηλικίες (14+) και σε ανθρώπους με αναπηρία.

 

18. Τι πρέπει να κάνω για να συμμετέχω;

Αρκεί να συμπληρώσεις την αναλυτική φόρμα εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο. Μπορείς να την κατεβάσεις εδώ. Δεν πρόκειται για μια γραφειοκρατική αίτηση. Είναι δομημένη έτσι ώστε να φανερώνει τις ποιότητες της μοναδικότητάς σου και να υποβοηθά εμάς ως προς το χτίσιμο της εξατομικευμένης διαδικασίας. Οπότε η αλήθεια των λεγομένων σου ενέχει κρισιμότητα. Εννοείται πως όλες οι φόρμες υπακούουν στο ποιητικό απόρρητο.

Την ηλεκτρονική αποστολή της φόρμας από σένα προς εμάς θα ακολουθήσει πιθανότατα η έγκριση και η εισαγωγή σε μία λίστα προτεραιότητας και προετοιμασίας για την σταδιακή είσοδό σου στην διαδικασία.

 

 

 

 

αν οι απορίες εξακολουθούν
ρωτήστε μας ό,τι θέλετε στο 

contact@academia-romantica.edu.gr

 

ΑΠΑΝΤΗΣΙΟΛΟΓΙΟ

(FAQ)


1. Γιατί ονομάζεται Ρομαντικό;

Η μόνη πραγματικότητα, όπως έχει αποδειχθεί, είναι η υπέρβασή της. Το παρόν που βιώνουμε είναι μια ιστορική αλληλουχία υπερβάσεων των εκάστοτε γνώσεων κάποιων χιλιάδων παρελθόντων. Σε λίγο δεν θα υπάρχουμε ούτε εμείς ούτε και τα θέσφατά μας για χάρη των επόμενων. Κι όμως το παρόν μάς φανατίζει. Καταναλώνουμε στυλ. Καταναλώνουμε γνώση. Πληροφορίες. Γινόμαστε επίκαιροι. Τρωτοί. Και απερχόμαστε σπαταλημένοι και μωροί. Όχι βέβαια, το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο δεν υπόσχεται κάποια μορφή αιώνιας ζωής. Απλώς πιστεύουμε πως υπάρχει ένας τρόπος να μειώσουμε όσο γίνεται τούτη τη διανοητική σπατάλη: αγγίζοντας τη γνώση συναισθηματικά. Ο ρομαντισμός απαντά. Είναι ο μόνος τρόπος που διασπά την έννοια του χρόνου γιατί μπορεί να συμπεριφερθεί φευγαλέα και αποσταγματικά μέσω των αιώνιων συναισθημάτων. Εξασφαλίζει τη διαχρονία μέσω της συναισθηματικής ένωσης των ζωντανών με τους νεκρούς, του παρελθόντος με τους μέλλοντες. Το δέος δεν έχει εποχή. Το αυθεντικό νιώσιμο είναι το μοναδικό κριτήριο ελέγχου της ποιότητας της ζωής. Ο ρομαντισμός είναι ο μόνος δρόμος που αναγνωρίζουμε για να υποψιαστούμε την ύπαρξή μας μέσα σε ένα αλλόκοτο σύμπαν. Μόνο η υποψία υπάρχει άλλωστε. Η υποψία είναι η μοναδική διαδρομή κατανόησης. Ό,τι ευαγγελίζεται την κατανόηση πρόκειται να ηττηθεί ολέθρια.

Μεταχειριζόμαστε, λοιπόν, τούτη τη λέξη καθαρά εμβληματικά, και έξω από τα ερμηνευτικά πλαίσια της ιστορίας της τέχνης. Ο ρομαντισμός, δηλαδή το σθένος της απολογικοποίησης, η ηδονή του φαντασιοκοπήματος, η γενεσιουργός μειοψηφία, η υπέρβαση ως τέχνη της αποτυχίας, η καλλιέργεια του οραματικού εδάφους, το ξεπέρασμα των ορίων, η μεταφυσική πίστη στο ανεπανάληπτο, υπήρχε ως τάση από πάντα, όποιος ορισμός κι αν του δινόταν. Κι ακόμη πιο πίσω. Η ίδια η ζωή είναι ένα τρομακτικά ρομαντικό δημιούργημα. Είναι σφαλερή η μηδενιστική αντίληψη για την φύση. Τα πάντα πηγάζουν από την ομορφιά. Μια πέτρα είναι αποφατική. Το φρύγανο δεν είναι ασχημότερο του κυκλάμινου. Το γύρω μας είναι χυμένη ομορφιά. Η ύπαρξη αρκεί. Το παν μόνο ποιητικά μπορεί να συλληφθεί. Αυτό μονάχα πιστεύει ο ρομαντισμός μας. Πως όσο κι αν η πεζότητα του ακραίου ορθολογισμού των καιρών πράττει καθημερινά πογκρόμ στις εκστάσεις μας τόσο θα διατηρούμε την ελπίδα πως όλο και κάτι θα ξεγλιστρά και θα διασώζεται μέσα από τα πνευματικά μας άσυλα.


2. Γιατί αποκαλείται Πανεπιστήμιο; 

Η απόρριψη κάποιων παραδοσιακών πρακτικών που έχουν ριζώσει μέσα μας ενδέχεται να δημιουργήσει ίχνη αντιπαλότητας. Δεν θέλουμε να παρεξηγηθούμε. Καταρχάς δεν πρόκειται περί απόρριψης, αλλά περί υγιούς ανταγωνισμού, αν όχι αλληλοσυμπλήρωσης. Επίσης, τα λεγόμενά μας επ’ ουδενί δεν στρέφονται ενάντια σε συγκεκριμένους ανθρώπους παρά μόνο σε έναν συγκεκριμένο μηχανισμό που μας συμπεριλαμβάνει όλους και όλες. Αν επιλέγουμε, λοιπόν, την χρήση του όρου «Πανεπιστήμιο» το κάνουμε όχι γιατί θέλουμε να καταλάβουμε τη θέση κάποιου πανεπιστημιακού ιδρύματος ούτε γιατί ζηλέψαμε την υπόστασή του. Θέλουμε απλώς να αναρωτηθούμε δυνατά: πώς κατασκευάζεται αρχικά ένα πανεπιστήμιο; τι είδους γνώση απαιτείται για να οριστεί ως τέτοιο; Και τι είναι αυτό που προσδίδει στη γνώση εγκυρότητα; Η εγκυρότητα από πού αντλεί την ορθότητά της; Ποιος την ελέγχει; Τι είναι αυτό που χρίζει έναν θεσμό ειδικό επί κάποιου θέματος; Δεν μπορεί να αναπτυχθεί γνώση εξωθεσμικά; Ο χρόνος θα το δείξει. Το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο είναι ένα πείραμα. Που δεν ζητάει την επαλήθευσή του. Πιστεύουμε ακράδαντα στη γνώση που πρεσβεύουμε. Προτάσσουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη έναντι στους καταναγκασμούς της μονόδρομης γνώσης. Αναζητούμε μια παιδαγωγική μη ανελικτική, έξω από το βάσανο της στείρας και αέναης αναζήτησης των επιστημονικών παραπομπών. Μας απασχολεί μια παιδαγωγική που προτάσσει το αισθητήριο του λυρισμού απέναντι στην λογική της κυριαρχίας.

3. Μπορώ να βρω δουλειά μετά;

Η συμμετοχή σου στο Ρομαντικό Πανεπιστήμιο δεν θα σου αποφέρει κάποιο κρατικό πτυχίο. Κανένα θεσμικό πτυχίο δεν έχει την ικανότητα να αποδεσμευτεί από την υλική θέαση του κόσμου. Η ακεραιότητα της γνώσης κρίνεται στο κατά πόσο δεν μπορεί να γίνει αξιοποιήσιμη από τους κοινωνικούς μηχανισμούς. Εμείς θα προσπαθήσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τις έννοιες των ηθικών αξιών, αποδεσμεύοντας την αξιοπρέπεια από τα χαρτονομίσματα και πρεσβεύοντας μια γνώση μη αυτοματοποιημένη.

4. Τι είδους γνώση μου προσφέρεται;

Από τον 19ο αιώνα κι έπειτα, η έννοια της γνώσης έχει αποκτήσει ως πολιτισμική αξία διαστάσεις μυθολογικές στον αναπτυγμένο κόσμο. Ορδές φιλομαθών πολιτών της άγριας Δύσης προστρέχουν ως νέοι χρυσοθήρες σε ένα αδυσώπητο κυνήγι μιας χρυσής θεωρίας, που θα τους βοηθήσει να ερμηνεύσουν τον κόσμο γύρω τους. Ζούμε τους αιώνες της ερμηνείας οπότε και οι καλοθελητές πολλοί: απειράριθμες σελίδες γράφτηκαν για να χτίσουν μια θεωρία φιλοσοφική, πολιτική, κοινωνική, ψυχολογική, φυσική, γλωσσολογική, αρχιτεκτονική, ιστορική, καλλιτεχνική και τόσες άλλες. Κάποιες πέτυχαν ως προς την επιρροή τους, κάποιες απέτυχαν, κάποιες ξεπεράστηκαν, κάποιες μένουν να ξεπεραστούν, κάποιες άλλες για να έρθουν. Και τελικά; Με τόσο τεράστιο όγκο σελίδων γνώσης, που θα μπορούσε να καλύψει την επιφάνεια της γης είκοσι φορές, γιατί οι κοινωνίες μας έχουν φτάσει σε κατάσταση γενικευμένης απελπισίας;

Δεν δαιμονοποιούμε την κουλτούρα της γνώσης. Σε αρκετές εκφάνσεις της ζωής είναι υποβοηθητική. Δεν πρέπει όμως να την θεοποιούμε, ξεχνώντας πως ατενίζουμε τον πιο μορφωμένο κόσμο που έχει υπάρξει ποτέ πάνω σε μία ανθρωπότητα που διάγει το πιο ανέλπιδο παρόν από καταβολής κόσμου. Είμαστε αναγκασμένοι να αμφιβάλλουμε. Λοιπόν, το τι είπε ο Μαρξ και ο Βιτγκενστάιν είναι αξιοθαύμαστο. Η σκέψη του Φρόυντ είναι αξιοθαύμαστη εξίσου. Ο Μπένγιαμιν άγγιξε τα διανοητικά ακρότατα του 20ού αιώνα. Τι συμβαίνει όμως με μας; Θέλουμε απλώς να διαχειριζόμαστε τη γνώση; Να την υπηρετούμε; Μας αρκεί να λαμβάνουμε τις ιδέες εξωτερικά και διαμεσολαβημένα; Τι κάνουμε στο παρόν μας, στη θέα που κοιτούμε; την οποία ποτέ δεν αντίκρυσαν οι μεγάλοι διανοητές; Με ποιο δικαίωμα μας τσουβαλιάζει ο Λακάν σε μια θεωρία τη στιγμή που δεν έχει ιδέα για τον άνθρωπο που μας λείπει; πώς τολμούν όλοι να απαντούν στα βάσανά μας όταν δεν γνωρίζουν το ανοιχτό ρόδινο χρώμα που παίρνει ο Υμηττός το σούρουπο; Να γιατί είναι ιδέες άξιες στοχασμού μα συνάμα άτοπες, και ασώματες, αφού δεν έχουν την ικανότητα να προσαρμόσουν μέσα τους τα βιώματα του καθενός. Οπότε και σε αναγκάζουν να κατευθυνθείς εσύ προς τα εκεί, εκβιάζοντας την υποταγή της μοναδικότητάς σου, δημιουργώντας σου εν τέλει έναν πλασματικό εαυτό.

«Η αντικειμενικότητα συνοδεύει την απόλυτη εξουσία»

Φασμπίντερ

Η ουσιαστική γνώση πρέπει να συνάδει με την χαρά της γέννησής της, να παράγεται την ώρα που βιώνεται το παρόν. Αν κουβαλιέται από το παρελθόν μέσα σε πνευματικά σακιά καταντάει ένα στερεότυπο που εξυπηρετεί τους ετοιμόλογους, aka τις εγωπάθειες του καιρού, γεγονός που αφαιρεί τις κινητήριες και απελευθερωτικές δυνατότητες της εσωτερικής μας αμφιβολίας. Ό,τι συγκροτείται σε θεωρητική κατασκευή ή αξίωμα και αντιπροσωπεύει ένα άκαμπτο μοντέλο γνώσης είναι συναισθηματικά επιζήμιο και πρέπει να απολογικοποιηθεί. Συνεκδοχικά, η τυποποιημένη γνώση μετουσιώνεται σε ρητορεία, σε συγκεκαλυμμένο φανατισμό, και οδηγείται αργά ή γρήγορα σε δυστυχία. Ώστε έρχεται μια στιγμή που διαπιστώνεις πως έκανες λάθος και πως η σιδηρά σου ασπίδα δεν μπορεί να σε προστατεύσει, γιατί αποδείχτηκε πολύ αδύναμη, μια φλούδα λεπτή. Για στάσου. Μοιάζει με ταλαιπωρημένο ύφασμα. Ούτε για ύφασμα πρόκειται. Είναι ακόμη πιο λεπτό. Δεν υπάρχει καν. Πιάσε να δεις. Το δέρμα σου είναι; Έρχεται μια στιγμή που μένεις μόνος, γυμνός και απροστάτευτος. Έρχεται η στιγμή που κρυώνεις πολύ και καταλαβαίνεις πως το στήριγμά σου δεν βρίσκεται στις ιδέες της φιλοσοφίας, της πολιτικής, ή της ψυχολογίας. Έρχεται η στιγμή που πρέπει να πιστέψεις πως το δερμάτινό σου κάλυμμα είναι η μοναδική σου προστασία γιατί η γνώση βρίσκεται μέσα σου και κοχλάζει. Μιλάμε για τις ιδέες των συναισθημάτων που βρίσκονται εντός σου και αναζητούν τις κατάλληλες συνθήκες για να συγκροτηθούν σε νόημα που απαντά. Τις συνθήκες αυτές, που είναι στο χέρι μας να τις καλλιεργήσουμε, τις εντοπίζουμε στον πρώτο άξονα της μεθόδου μας: στην πράξη του φιλοσοφικού ρεμβασμού.

«εξέγερση θα πει το ρόδο να κοιτάς
μέχρι να σου θρυμματιστούν τα μάτια»

Αλεχάνδρα Πισαρνίκ

5. Τι είναι ο φιλοσοφικός ρεμβασμός;

Ο φιλοσοφικός ρεμβασμός, ο πιο κεντρικός από τους τρεις άξονες της μεθόδου, είναι μια έννοια κλειδί για το Ρομαντικό Πανεπιστήμιο. Ο χαρακτήρας της είναι περιπατητικός και εκκινεί από την ποιητική εμψύχωση του εαυτού καταλήγοντας στην ποιητική πρόσληψη της ιστορίας. Στόχος της είναι η αναζήτηση των συναισθηματικών ιδεών που έπονται της θεωρητικής ιστορίας. Είναι πολύτιμες και γενεσιουργές ιδέες που εφορμούν από το ρεμβαστικό συναίσθημα, και βρίσκονται υπό την επήρεια του νιωσίματος. Γεννιούνται από εμάς τους ίδιους. Αφορούν μόνο εμάς. Αναδύονται από εμάς κατά τη διάρκεια βαθειάς παρατήρησης. Να κατανοήσεις το πολλαπλό παρόν σου συναισθηματικά, να μεταμορφώσεις αδιάψευστα τον λογικό κόσμο σε ποίηση, να συλλάβεις το προτσές σε ποιητικό σχήμα, είναι η αναντίρρητη κατάκτηση των ιδεών. Η βίωση της γνώσης σφραγίζεται στη μεταφορά της στον κόσμο της παρομοίωσης. Όποια γνώση δεν δύναται να γίνει παρομοίωση είναι γνώση αχρείαστη. Η ποιητική σκέψη είναι ο αφέτης που πυροβολεί και θέτει σε κίνηση τα πεδία των επιστημών.

Κάθε θεωρητική κατασκευή είναι περιττή αν δεν μπορεί να βρει έκφραση στον φυσικό κόσμο, ο οποίος σε μας γίνεται κατανοητός ως ένα ιερό πεδίο εξάσκησης της φαντασίας μας. Η έννοια του φιλοσοφικού ρεμβασμού ελέγχεται από ένα υπερπέραν υποψιών που καλούν να γεννηθούν. Κάθε υποψία είναι γνώση υπαρκτή στο βαθμό που κινητοποιεί τον υποψιασμένο να αισθανθεί την έκσταση. Η διάψευση της υποψίας ανοίγει τον δρόμο μιας νέας υποψίας, μιας νέας εκδοχής. Το κρίσιμο παιχνίδι της εκδοχολογίας φαντάζει ατέλειωτο. Η λογική δεν ελέγχει την διαδικασία στο βαθμό που η διαίσθηση επιμένει να ποντάρει. Άλλωστε αλήθεια δεν υπάρχει στο μέτρο που το ψέμα δεν είναι περισσότερο επιζήμιο.

«ό,τι νικήσαμε στον πολιτισμό το χάσαμε στην ύπαρξη»

Η αλήθεια μοιάζει με τα παιχνιδάκια των μικρών παιδιών: τα βαριούνται σύντομα, επιζητούν ένα νέο παιχνίδι που θα τα συνεπάρει. Κάθε παιχνίδι ξεπερνιέται γιατί ακριβώς η συναισθηματική του ιδέα κατακτιέται. Το νέο παιχνίδι, η νέα αλήθεια, θα φέρει μια νέα πρόκληση. Ένα νέο δόξασμα του παρόντος. Μέχρι που θα εκπέσει κι αυτό σε μια πρακτική ρουτίνας. Εδώ, η επιθυμία ενός νέου παιχνιδιού παύει να αποτελεί αντικείμενο κατάκτησης. Γινόμαστε εμείς το παιχνίδι. Φτιάχνουμε τους κανόνες από μόνοι μας. Αποϋλικοποιούμε τις επιθυμίες μας. Πειθαρχούμε τον συναισθηματικό μας κόσμο, αξιολογούμε τον αυθορμητισμό, κατακτώντας τα σύνεργα που συνοδεύουν την διαδικασία της έμπνευσης. Για το ποια είναι αυτή, είναι ζήτημα δικό σου. Γι’ αυτό και η γνώση που πρεσβεύουμε δεν βασίζεται σε τετελεσμένα εγχειρίδια. Ούτε βρίσκεται κάπου καλά κρυμμένη. Για την ακρίβεια δεν υπάρχει καν γνώση να μεταβιβάσουμε και δεν επιθυμούμε άλλους σωτήρες στη ζωή μας. Μόνος μας εαυτός, η καλλιέργεια της εμπιστοσύνης μας σε αυτόν. Μόνη μας γνώση, η ποιητική πρόσληψη του κόσμου. Μόνος μας σύμμαχος ο απροσδόκητος ρεμβασμός. Μόνη μας βεβαιότητα, η υποψία.

 

6. Γιατί είναι απαραίτητος ο φιλοσοφικός ρεμβασμός;

Ο Άγγελος Σικελιανός σε ένα ποίημά του είχε συλλάβει και αναφερθεί στη γεγονοτική στιγμή που ένα αεράκι πέφτει ξαφνικά στον κάμπο και από το απαλό τρίχωμα του προβάτου καθαρίζεται η βρωμιά του. Αυτή είναι μια εικόνα εγγενής στη φύση, έμφυτη, απολύτως κατανοητή και απλοϊκή για την ύπαρξή της. Αυτή η απλοϊκότητα έχει αναχθεί σε πολυπλοκότητα, αν όχι αορατότητα, για τον άνθρωπο των ημερών μας διότι απώλεσε την ποιότητα του βλέμματός του. Οι συνθήκες της ζωής του υποβάθμισαν την έννοια της παρατήρησης. Λιγόστευσαν τα αντανακλαστικά της εμπειρίας. Οι αισθήσεις έχουν ατονήσει, έχουν απονεκρωθεί, αγνοούμε τις λεπτομέρειες που μας περιβάλλουν. Οτιδήποτε δεν έχει ένα αντίκρυσμα χρηστικό υποβιβάστηκε από την κυρίαρχη ηθική σε ευτέλεια, σε ρομαντισμό, σε ευθυνοφοβία ακόμη. Έτσι ο στοχασμός μας έγινε σχεδόν αφύσικος, μηχανοποιημένος, τουριστικός. Θάλασσα, ηλιοβασίλεμα και φεγγαράδα. Δεν πάει παραπέρα ο ρεμβασμός. Ας προσπαθήσουμε να τον ξεθαρρέψουμε, να τον τονώσουμε, να τον κάνουμε πιο αιχμηρό, οραματικό, φαρμακερό. 

Και πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε: η έννοια του ρεμβασμού δεν βρίσκεται σε εξάρτηση με αυτό που αποκαλούμε ομορφιά, καθότι μπορεί να γίνει καθοριστικός και γενεσιουργός σε οποιαδήποτε θέα κι αν αντικρύζει. Συχνά, όσο πιο περιορισμένο το εύρος της θέας, τόσο περισσότερο φαρμακερός μπορεί να γίνει. Πολλά έχει να μας πει γι΄αυτό ο Λεοπάρντι. Και ο απόηχός του, ο Πεσσόα. Άλλες φορές, πιο προοδευμένες, δεν απαιτεί ούτε καν τα μάτια μας ανοιχτά. Θέλουμε να διεισδύσουμε στα πολλαπλά στρώματα της πραγματικότητας, να αναζητήσουμε ίχνη, να φτάσουμε σε ένα καινούργιο ξέφωτο. Για να γίνουμε πιο παραδειγματικοί όσον αφορά τον ρεμβασμό, δεν ενδιαφερόμαστε για τα γραφικά πόμολα των νεοκλασικών σπιτιών της οδού Πατησίων. Θέλουμε να χτυπήσουμε τα πόμολα, να δούμε την πόρτα να ανοίγει, επιθυμούμε να κατοικήσουμε μια νέα προσωπική, συναισθηματική γνώση απαντώντας σε ερωτήματα που δεν έχουν ακόμη τεθεί.

 

7. Μπορείς να μου δώσεις ένα παράδειγμα φιλοσοφικού ρεμβασμού;

Η συγγραφή ενός νεόκοπου λεξικού που θα καταπιαστεί σε επίπεδο ορισμών με την συγγραφή και την κατάθεση νέων συναισθημάτων που προκύπτουν μέσα από τις πρακτικές μας. Η ποιότητα της διεισδυτικής παρατήρησης/περιπλάνησης σε συνδυασμό με το απροσδόκητο άφημα στο ποιητικό βάθος φιλοδοξούμε να μας γεννήσει τις προϋποθέσεις ενός συναισθηματικού στοχασμού προς τα μέσα μας. Με τον τρόπο αυτό θα τολμήσουμε μια αισθητή λεκτική ανανέωση στην περιορισμένη και βασική γκάμα των υπαρχόντων συναισθημάτων, των οποίων οι λέξεις από την φθορά τους έχουν χάσει τα συγκινητικά τους φορτία. Φυσικά το συγκεκριμένο εγχείρημα εκκινεί από ένα λογοτεχνικό παιχνίδισμα το οποίο όμως θα στηρίζεται σε στοιχεία πραγματολογικά και μένει να κριθεί αν ο αποδραστικός ρεμβασμός που ευαγγελιζόμαστε ενέχει χρησιμότητα τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Μένει να κριθεί αν έχει την ικανότητα να βελτιώσει την έκφραση του παροντικού μας λόγου.

8. Ποιοι είναι οι άλλοι δύο άξονες της μεθόδου;

Αφενός οι διερευνητικές και καινοτόμες ασκήσεις γραφής που βρίσκονται έξω από τα παραδοσιακά πεδία διδασκαλίας, αφετέρου οι καινοτόμες ιστορικές μελέτες που θα εκπονήσουμε αδιαμεσολάβητα, μαθαίνοντας να ανιχνεύουμε τις ίδιες τις πηγές. Εξυπακούεται πως τα όρια και των τριών αξόνων είναι ρευστά και αλληλοεπηρεάζονται διαρκώς.

 

9. Γιατί οι ασκήσεις γραφής σας αποκαλούνται καινοτόμες;

Γιατί βασίζονται σε έναν πειραματισμό που δεν θέλει να διατρανώσει την διαφορετικότητά του. Μας ενδιαφέρει το έκκεντρο και όχι το εκκεντρικό. Συνεκδοχικά, ο πειραματισμός δεν αποτελεί αυτοσκοπό, ούτε ενδιαφερόμαστε για την παραγωγή μιας αυτόματης γραφής ή κάτι παρόμοιο. Ο πειραματισμός έγκειται στην κατασκευή ενός άμοιαστου συγγραφικού περιβάλλοντος το οποίο θα ασκεί την κατάλληλη επιρροή για την απελευθέρωση των έμπνεων δυνατοτήτων του υποκειμένου. Το ποιητικό παραγόμενο ελέγχεται τόσο από τον στοχασμό του συγγραφέα όσο και από το περιβάλλον που ασκεί τον μαγνητισμό του. Δουλειά μας είναι να παράξουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την χειραφέτηση της έμπνευσης και την αναβάθμιση της φαντασίας. Ακόμη και η αναλαμπή μιας ποιητικής ιδέας ή η λεγόμενη ξαφνική σκέψη που σε βρίσκει κατακέφαλα βρίσκεται σε συνάρτηση με το περιβάλλον στο οποίο τοποθετείσαι, με τη θέα που αντίκρυσες λίγο πριν, με τη σημειολογία της γεωγραφίας. Δεν μας απασχολούν οι κατευθύνσεις που παίρνει η έμπνευσή σου παρά μόνο η αυτοκυριαρχία σου πάνω σε αυτήν, όποια και αν είναι, απ’ όπου κι αν αντλεί τις θεματικές της. Η ποίηση είναι η φυσική επιστήμη που μελετά το θαύμα. Ας διεισδύσουμε. Εκεί που η έκσταση κάνει χειραψία με την πειθαρχία γεννιέται η δυναμική ποίηση.

10. Μπορείς να μου δώσεις ένα παράδειγμα συγγραφικής εξάσκησης;

Συγγραφή ζωγραφικών ποιημάτων. Τα ονομάζουμε έτσι γιατί θα παράγονται κοιτώντας ένα γυμνό μοντέλο στο χώρο.


11. Ο τρίτος άξονας της μεθόδου ποιος είναι;

Τον έχουμε ονομάσει «Θέμεθλα» και είναι ιστορικών αναφορών. Τον θεωρούμε απαραίτητο γιατί η έμπνευση δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια διαδικασία παγώματος του ιστορικού χρόνου και μιας στιγμιαίας αποτύπωσης της κοινωνικής γεωγραφίας που μας περικλείει. Για να αποθανατιστεί λεκτικά ο ιστορικός χρόνος χρειάζεται ο δημιουργός μια απόσταση από αυτόν, να βγει στιγμιαία εκτός της ιστορικής του ζώνης έτσι ώστε να την παρατηρήσει εν ολοκληρία, όπως ακριβώς συμβαίνει με το νέφος των Αθηνών, που όταν είσαι εντός του απλώς το αισθάνεσαι, μα γίνεται εικόνα απτή και συμπαγής ως πέπλο θανάτου όταν το αντικρύζεις από τα βουνά της Σαλαμίνας. Την στιγμή που βρίσκεσαι μέσα στην κοινωνία θα καταφέρεις να αποτυπώσεις πειθήνια στο χαρτί σου μια επίκαιρη αυτοαναφορά. Βγαίνοντας από αυτήν την προσωρινότητα, και κουβαλώντας πάντα το βίωμά σου, δημιουργείς το μοναδικό κι η αναφορά σου βρίσκεται υπό την κρίση των εποχών. Η ανιστορική ποίηση δεν ζει πάνω από τρεις γενιές. Το βάθος της έμπνευσης, όσο αφαιρετικά κι αν εκφράζεται, ελέγχεται διαρκώς και βρίσκεται σε εξάρτηση με το μέγεθος της ιστορικής θέας που έχεις υπό την εποπτεία σου. Ο ακρογωνιαίος λίθος οφείλει να έχει γνώση όλου του οικοδομήματος. Πώς όμως μπορεί να ελεγχθεί ένας τόσο τεράστιος όγκος πληροφοριών που μορφοποιεί την ιστορία, έστω κι αν στην δικιά μας περίπτωση ο όρος ιστορία περιορίζεται στην ιστορία των τεχνών; Δεν μπορεί και ούτε αποτελεί σκοπό μας. Αντιθέτως, η αγνόηση αυτών των λεπτομερειών είναι που μας ενδιαφέρει. Μέσω του ξεπεράσματος της πληροφοριακής και εγκυκλοπαιδικής ιστορίας θα γνωρίσουμε την πραγματική ιστορία. Η αμφιβολία για την παραδοσιακή ιστορία με τρόπο εμπεριστατωμένο και έκκεντρο είναι το πέρασμα στην πολυπόθητη εποπτεία του ιστορικού γίγνεσθαι.

Δεν είναι εύκολο να βρεθούν τα περάσματα που οδηγούν έξω από την ιστορία και σε λυτρώνουν από τα στερεότυπα της επίκαιρης σκέψης. Σκοπός μας είναι να καλλιεργήσουμε αυτά τα περάσματα, να τα οικειοποιηθούμε, ακόμη και να τα γεννήσουμε αν χρειαστεί. Πρόκειται για περάσματα που οι ιστορικοί δεν επιθυμούν να τα διασχίσουν ή, για να το πούμε ευγενικά, κάνουνε τα στραβά μάτια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ, για την δικιά μας γεωγραφία, στέκει το εγχείρημα της Αυτόνομης Σχολής Καλών Τεχνών το 1890 στην περιοχή των Εξαρχείων, το οποίο δεν έχει απασχολήσει ούτε έναν ιστορικό του τόπου μας. Ανάλογα παραδείγματα στρεβλής αντιμετώπισης της ιστορίας υπάρχουν πολλά («αυτό που φανερώνουμε είναι κρύπτη» λέει ο Ν. Καρούζος) και σε αρκετά από αυτά θα επιχειρηθεί η ανασύστασή τους από εμάς, μελετώντας τις ίδιες τις πρωτογενείς πηγές. Η πρόσβαση και η μελέτη αυτών των πηγών σηματοδοτούν τα Θέμεθλα της αυτομόρφωσης, που οδηγούν στην δομημένη προσέγγιση της διεπιστημονικότητας, και αποτελούν την πρωταρχική πηγή της έμπνευσης, εκεί απ’ όπου αναβλύζει το ατσάλι που θα σε θωρακίσει έναντι μιας καθημερινότητας προπαγανδιστικής που λατρεύει τη λήθη.

«Οι εξουσίες θέλουν να διαβάζουμε την ιστορία,
όχι να τη γράφουμε»

 

12. Θα πρέπει να εκπονήσω κάποια μελέτη;

Προς στη λήξη της μεθόδου ο κάθε συμμετέχοντας θα καταθέτει στο Ρομαντικό Πανεπιστήμιο ένα μεστό κείμενο δοκιμιακού χαρακτήρα, που θα αφορά τα αποτελέσματα της προωθητικής έρευνας που θα έχει επιλέξει ύστερα από συζήτηση και συνεννόηση μαζί μας. Το πόνημα αυτό θα χρησιμεύει ως ένα καινούργιο πεδίο γνώσης και αυτομόρφωσης για τους επόμενους συμμετέχοντες, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια ιδιόχειρη και αλληλοδιδακτική βιβλιοθήκη στο Πανεπιστήμιό μας.

Αντί για την εκπόνηση προσωπικής εργασίας προσφέρεται η δυνατότητα συμμετοχής σε μία έρευνα συλλογικού χαρακτήρα, η στοιχειοθεσία της οποίας προϋποθέτει ομαδική δουλειά.

Ως πρώτη συλλογική και κατεπείγουσα εργασία ορίζεται από το Πανεπιστήμιο η εξής:

Από το αντάρτικο πόλης ως τα διαγγέλματα του Πρωθυπουργού:
η εργαλειοποίηση του ποιητικού λόγου στην ελληνική δημόσια σφαίρα.

13. Γιατί χρησιμοποιείται όλη την ώρα πληθυντικός;

Ένας άνθρωπος κρύβεται πίσω από το εγχείρημα του Ρομαντικού Πανεπιστήμιου. Ονομάζομαι Σαμσών Ρακάς. Ο πληθυντικός απαντάει στον τρόπο λειτουργίας της μεθόδου που προτείνω. Μόνο μια μαγιά μπορώ να συνεισφέρω άλλωστε. Η γνώση που θα ζυμωθεί από την μαγιά αυτήν εξαρτάται από την μοναδικότητα της συνδιαλλαγής και συνύπαρξης με τον κάθε συμμετέχοντα. Η εκμάθηση των συναισθηματικών ιδεών, η αυτονόμηση της φαντασίας μας, η πειθάρχηση των αισθήσεων, η ιστορική λανθάνουσα γνώση, και γενικότερα όλα τα ζητήματα που θα αναπτυχθούν απευθύνονται ισομερώς και ισόποσα και σε μένα τον ίδιο.

14. Θα υπάρχουν τμήματα;

Η μέθοδος είναι εξατομικευμένη. Στα αρχικά στάδιά της θα εξελίσσεται διαπροσωπικά, ανάμεσα σε μένα και τον συμμετέχοντα. Σύντομα, όταν οι συνθήκες κρίνονται ευνοϊκές και παραγωγικές, θα πραγματοποιείται σύζευξη με βάση είτε κριτήρια πνευματικής συγγένειας είτε δημιουργικής αντιλογίας, σχηματίζοντας οριστικές ομάδες των δύο ή τριών ατόμων. Σε κάποιες περιπτώσεις, μοναδικές ως προς την υλοποίησή τους, όπως για παράδειγμα η επίσκεψη στο «ξερονήσι των οστών» (εντός Αττικής) θα λειτουργούμε απολύτως ομαδικά και συγκεντρωτικά.

15. Τι διάρκεια φοίτησης έχει;

12 συνεχόμενοι μήνες (ή και διακεκομμένοι). Σύνολο 100 ώρες. Περίπου 3 ώρες κάθε δεκαήμερο (ή περίπου 5 ώρες κάθε δεκαπενθήμερο, αναλόγως τον προγραμματισμό μας).

16. Τι κόστος υπάρχει;

Το ζήτημα αυτό, απαραίτητο για την επιβίωση του εγχειρήματος, εξαρτάται από τις οικονομικές σου δυνατότητες και συναρτάται με κριτήρια εισοδηματικά. Από την άλλη δεν μας αφορά η φορολογική σου δήλωση οπότε και το κόστος της φοίτησης δεν μπορεί παρά να βασίζεται στην ευθιξία του καθενός. Από εμάς, ως μίνιμουμ μηνιαία συνεισφορά ορίζεται το ποσό των 45 ευρώ και ως ιδανική μηνιαία συνεισφορά το ποσό των 90 ευρώ.

Αυτός ο ελαστικός τρόπος συνδιαλλαγής θα βρίσκεται πειραματικά σε ισχύ τον πρώτο καιρό και ενδέχεται να αυστηροποιηθεί αν δούμε πως διακυβεύεται η επιβίωση του εγχειρήματος.

17. Σε ποιους ανθρώπους απευθύνεται;

Σε όλα τα άτομα που κουβαλούν την αγωνία του παρόντος και επιζητούν μιαν αναμέτρηση έξω από τον παραδοσιακό στίβο της γνώσης. Η μέθοδος διαθέτει την δυνατότητα προσαρμογής της σε μικρές ηλικίες (14+) και σε ανθρώπους με αναπηρία.

18. Τι πρέπει να κάνω για να συμμετέχω;

Αρκεί να συμπληρώσεις την αναλυτική φόρμα εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο. Μπορείς να την κατεβάσεις εδώ. Δεν πρόκειται για μια γραφειοκρατική αίτηση. Είναι δομημένη έτσι ώστε να φανερώνει τις ποιότητες της μοναδικότητάς σου και να υποβοηθά εμάς ως προς το χτίσιμο της εξατομικευμένης διαδικασίας. Οπότε η αλήθεια των λεγομένων σου ενέχει κρισιμότητα. Εννοείται πως όλες οι φόρμες υπακούουν στο ποιητικό απόρρητο.

Την ηλεκτρονική αποστολή της φόρμας από σένα προς εμάς θα ακολουθήσει πιθανότατα η έγκριση και η εισαγωγή σε μία λίστα προτεραιότητας και προετοιμασίας για την σταδιακή είσοδό σου στην διαδικασία.

αν οι απορίες εξακολουθούν
ρωτήστε μας ό,τι θέλετε στο 

contact@academia-romantica.edu.gr